همه گیری بیماری
COVID-۱۹ در سال ۱۳۹۸ (۱۰ دی ماه) از شهر ووهان چین شروع شد و به سرعت به یک مشکل جهانگیری
[۱] در دنیا تبدیل شد. رشد سریع اولیه این بیماری در ایران طی ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۸ تا ۸ فروردین ۱۳۹۹ بود (
۱). این بیماری علاوه بر مسائل جسمی، تبعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی به همراه داشت.
یکی از گروه های سنی که کمتر دیده شد و بیشتر در معرض خطر بود سالمندان جامعه بودند، با توجه به نرخ رشد جمعیت سالمندان در ایران (۳/۹ درصد) (
۲) و جمعیت ۹/۲ درصدی سالمندان ایرانی (
۳) و همچنین شیوع بیشتر بیماری های زمینه ای (مانند بیماری قلبی عروقی، فشارخون، دیابت و غیره) در سالمندان، لازم است به جمعیت سالخورده ایران بیشتر توجه گردد. براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا از هر ده مرگ رخ داده، هشت نفر آن بالای ۶۵ سال سن داشته اند (
۴). توصیه های صورت گرفته برای سالمندان عموما شامل شستن دستها، ماندن در منزل، حفظ فاصله اجتماعی (دو متری) و برای سالمندان بستری در مراکز نگهداری شامل محدودیت ملاقات ها، محدودیت فعالیت ها در مرکز و کنترل روزانه علائم بیماری در سالمندان و کارکنان مرکز می باشد. در مطالعه مک مایکل گزارش شد که ۱۰۱ سالمندان و ۵۰ مراقب در مرکز کینگ کانتری مبتلا به بیماری شده بودند. میزان کشندگی بیماری
COVID-۱۹ در حدود ۳۴ نفر (۳۳/۷ درصد) برای سالمندان و صفر برای مراقبین بود (
۵).
در مطالعه نیکپور اقدم و همکاران که موج اول بیماری در طی ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ تا ۲۷ فروردین ۱۳۹۹ انجام شد مشخص گشت که میانگین سنی ۲۳۹ فوت اتفاق افتاده ۱۳/۶۷ ± ۶۵/۳۸ سال بود و نزدیک به ۶۷ درصد فوت ها در سالمندان بالای ۶۰ سال رخ داده بود (
۶). براساس اعلام سازمان بهزیستی ایران، پس از شیوه بیماری، اقدامات پیشگیرانه ای شامل: تخصیص معادل ۲ دلار جهت پیشگیری از بیماری کرونا در کل مراکز شبانه روزی، ارائه آموزش های لازم به پرسنل و خانواده های افراد بستری، عدم پذیرش موارد جدید و ترخیص تا اطلاع ثانوی، حذف تردد غیر ضروری پرسنل و حضور دائم پرسنل، ارائه دستور العمل های خاص برای سالمندان در تمام مراکز نگهداری انجام شد (
۷). بنابر داده ها حدود ۸۷ سالمند موسسه خیریه کهریزک به
COVID-۱۹ مبتلا شده اند و برای مراقبین آنان ۶۸ نفر اعلام شده است (
۸). ۲۷ نفر از سالمندان مبتلا در کهریزک فوت شده اند (
۹) که بر این اساس میزان کشندگی بیماری حدود ۳۱ درصد است. متاسفانه داده های موجود و اعلام شده بسیار اندک هستند و هنوز نمی توان تفسیر دقیقی از وضعیت بیماری
COVID-۱۹ در سالمندان جامعه و مراکز نگهداری در ایران ارائه داد.
براساس یافته های بدست آمده، وضعیت بیماری
COVID-۱۹ در سالمندان جامعه در شرایط مطلوبی قرار نداشت و با توجه به شیوع بیماری های زمینه ای در سنین سالمندی، میزان مرگ و میر در سالمندان بالا بوده است. اما وضعیت مراکز نگهداری در ایران نسبت به سایر کشور نیز از نظر تعداد مرگ و میر تفاوت فاحشی ندارد و لازم است اقدامات پیشگیرانه با جدیت بیشتر ادامه یابد.