راضیه عالی پور، یدالله ابوالفتحی ممتاز، شهلا پاکدامن، رضا فدای وطن، حمیدرضا عسگری، نسیبه زنجری،
دوره ۹، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه: تبعیض سنی از دوران کودکی شکل می گیرد و بررسی نگرش کودکان به سالمندی می تواند به شناخت وضعیت و برنامهریزی سالمندی موفق کمک کننده باشد. ازاین‌رو، هدف این مطالعه تحلیل محتوای نقاشی‌های دانشآموزان ابتدایی شهر ایذه در راستای تعیین نگرش آنان نسبت به سالمندان بود.
روش کار: این مطالعه به روش تحلیل محتوای کمی انجام شد. ابتدا ۱۴۵ دانشآموز به روش نمونه گیری تصادفی ساده در سنین ۶-۱۲ سال در شهر ایذه در سال ۱۳۹۸ انتخاب شدند و سپس ۲۸۴ شخصیت سالمند زن و مرد نقاشی شده توسط این دانشآموزان به عنوان واحد تحلیل وارد مطالعه شدند. برای تحلیل داده‌ها از چک‌لیست دانوسکی، نمودار درختی و آمارهای توصیفی مانند فراوانی و درصد و استنباطی مانند کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک چندمتغیره استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی دانشآموزان شرکت کننده در این مطالعه (±۱/۸۵) ۲۸/۹ بود. تحلیل نقاشی‌های دانشآموزان نشان داد که هر چند بیش از نیمی از نقاشیها (۴/۶۹%) با تصورات قالبی مثبت از پدر/مادربزرگ تصویرسازی شده بودند، اما ۸/۸۸ درصد دانشآموزان علاقهای به سالمند شدن خود نداشتند و فقط ۴/۲۳ درصد آنان دیدگاه مثبت نسبت به سالمندی داشتند. یافتههای رگرسیون لجستیک چند متغیره نشان داد که پسر بودن در مقابل دختر بودن ۵ برابر احتمال تصویرسازی با تصورات قالبی منفی را افزایش میدهد (۶۳/۲۳- ۳۴/۱ CI=؛ ۶۲/۵OR=) و با افزایش سن تصورات قالبی منفیتری در نقاشی‌های دانشآموزان (۲۰/۲-۰۳/۱ CI=؛ ۵۰/۱OR=) مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: باتوجه به افزایش تصورات قالبی منفی در دانشآموزان با افزایش سن و همچنین در میان پسران، ضروری است که در سیاست‌گذاری‌های محتوای آموزشی مدارس به این موضوع توجه شده و برنامههای مداخلهای بین نسلی صورت گیرد. همچنین با مداخله زودهنگام در سنین کودکی از تبعیض سنی در جامعه سالخورده آینده ایران پیشگیری شود.
