---

مقدمه: روند رو به رشد پدیده سالمندی لزوم توجه به حمایت اجتماعی درک شده به عنوان عاملی موثر در ارتقا سلامت سالمندان را مطرح می سازد. هدف این تحقیق، بررسی رابطه حمایت اجتماعی درک شده و سلامت در سالمندان شهر آذرشهر می باشد.
روش: مطالعه حاضر از نوع مقطعی توصیفی است که با مشارکت ۳۱۲ نفر از سالمندان ۶۵ سال و بالاتر آذرشهر و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام گردید. برای سنجش سلامت روانی از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ، برای ارزیابی سلامت جسمانی از پرسشنامه سلامت عمومی و توانایی انجام فعالیتهای روزانه زندگی و برای سنجش سلامت اجتماعی از پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز و برای ارزیابی حمایت اجتماعی درک شده از پرسشنامه حمایت اجتماعی ساراسون استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۱۴ در دو سطح توصیفی و تحلیلی با آزمونهای آماری تی مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه انجام شد.
یافته ها: وضعیت سلامت سالمندان در آذرشهر در حد متوسط (۵۳,۵۳ درصد) می باشد. حدود ۴۷ درصد سالمندان این شهر  از حمایت اجتماعی در حد زیاد برخوردارند. بین حمایت اجتماعی و سلامت روانی (p<۰.۰۰۱) و سلامت اجتماعی (p=۰.۰۰۲) افراد مورد پژوهش رابطه معنی داری وجود داشت، در حالیکه بین حمایت اجتماعی و سلامت جسمانی (p=۰.۴۳۱) رابطه معنی داری وجود ندارد.
نتیجه گیری: سالمندان دارای سطوح بالاتر حمایت اجتماعی از سلامت روانی و اجتماعی بهتری نسبت به سایر سالمندان برخوردارند، درحالیکه حمایت اجتماعی تاثیری در سلامت جسمانی سالمندان ندارد.

---

مقدمه: توجه به معنویت و عوامل مؤثر بر آن به عنوان نیازی که به سالمندان، آرامش و نشاط وصف ناپذیری می بخشد، از اهمیت زیادی برخوردار است. از اینرو این مطالعه به منظور تعیین ارتباط سلامت معنوی با افسردگی و کیفیت خواب در سالمندان شهرستان شاهرود انجام شد.
روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی می باشد که در آن ۲۳۵ نفر از سالمندان شهرستان شاهرود شرکت داشتند. داده ها با کمک فرم اطلاعات فردی، پرسشنامه سلامت معنوی الیسون و پالوتزین، پرسشنامه افسردگی سالمندان و پرسشنامه پیتزبرگ جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس، همبستگی پیرسون و تی مستقل و نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ انجام گرفت.
یافته‌ها: میانگین سن سالمندان ۸۲/۴ ± ۴۸/۶۶ سال بود و ۷/۵۳% از آنها را زنان تشکیل می دادند. همچنین اکثر آنها متأهل (۶۹/۸%) و دارای تحصیلات نهضت و ابتدایی (۶۴/۴%) بودند. نتایج حاکی از همبستگی منفی و معنادار بین افسردگی و سلامت معنوی (ابعاد و نمره کل) در سالمندان بود (۰/۰۰۱>p). همچنین همبستگی معنادار منفی بین سلامت معنوی و کیفیت خواب وجود داشت (۰/۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، لزوم توجه بیشتر به سلامت معنوی سالمندان و ارائه راهکارهایی در جهت ارتقاء آن، به عنوان راهکاری مفید جهت پیشگیری یا کاهش افسردگی و بهبود وضعیت خواب این گروه سنی احساس می شود.

---

مقدمه: با توجه به افزایش شمار جمعیت سالمندان توجه به رضایت زناشویی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. این در حالی است که برای ارزیابی رضایت زناشویی این افراد نیاز به ابزاری مناسب که متناسب سالمندان آن جامعه باشد، احساس می شود. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای روان سنجی پرسشنامه رضایت زناشویی سالمندان و رابطه مولفه های آن با صمیمیت جنسی و سلامت روان در سالمندان استان تهران بود.
روش: این مطالعه به صورت مقطعی و از نوع همبستگی بود که در آن ۳۸۹ سالمند ساکن منطقه ۱ و ۶ شهر تهران در سال ۹۴ به صورت در دسترس انتخاب و پرسشنامه رضایت زناشویی هاینز، صمیمیت جنسی بطلانی و سلامت روان گلدنبرگ و هیلر را تکمیل نمودند و داده ها به روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی با استفاده از نرم افزار لیزر مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: شاخص روایی محتوایی این مقیاس توسط ۴ تن از متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی به شیوه چرخش متمایل از نوع آبلیمن مستقیم، رابطه سه عامل کلی (رضایت از ارتباطات و همدلی، رضایت از روابط جنسی و عاطفی و رضایت از سلامت همسر) را در پرسشنامه نشان داد که ۵۶/۴۳درصد واریانس کل را تبیین می کند. میزان پایایی با روش آلفای کرونباخ ۰/۸۹و با روش دو نیمه کردن ۰/۷۲به دست آمد. همچنین یافته ها نشان دادند که رضایت زناشویی سالمندان از طریق صمیمیت جنسی و سلامت عمومی قابل پیش بینی است (۰/۰۰۱=p).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد نسخه فارسی پرسشنامه رضایت زناشویی سالمندان از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بوده و می توان از آن در محیط های پژوهشی، بالینی و درمانی جهت سنجش میزان رضایت زناشویی سالمندان استفاده کرد.

---

مقدمه: تأکید سازمان بهداشت جهانی بر­ اهمیت سلامت اجتماعی، در کنار سلامت فیزیکی، سبب شده تا امروزه سلامت اجتماعی به دغدغه­ی مشترک جامعه­شناسان و برنامه­ریزان اجتماعی در هر جامعه­ای تبدیل شود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط باورهای غیرمنطقی، ذهن­آگاهی و همجوشی شناختی با سلامت اجتماعی در بین سالمندان صورت پذیرفت.

روش: در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، ۱۱۲ سالمند مرد به روش نمونه­گیری در دسترس از بین کلیه سالمندان مرد بالای ۶۰ سال شهر اردبیل در سال ۱۳۹۵ انتخاب شدند. برای جمع آوری داده­ها، از ابزارهای باور غیرمنطقی، ذهن­آگاهی، همجوشی شناختی و پرسشنامه سلامت اجتماعی استفاده و داده‌­های پژوهش با روش­ ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه ۲۳ تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: نتایج نشان دادند که بین باورهای غیرمنطقی (r=-۰/۵۸, p<۰,۰۵)، ذهن­آگاهی (r=۰/۴۷, p<۰.۰۵) و همجوشی شناختی (r=-۰/۶۳, p<۰.۰۵) با سلامت اجتماعی در بین سالمندان رابطه معناداری وجود داشت. ضرایب بتای متغیرهای پیش­بین نشان داد که باورهای غیرمنطقی ۰/۳۲-، ذهن­آگاهی ۰/۳۳و همجوشی شناختی ۰/۳۸- قابلیت پیش­بینی معنادار سلامت اجتماعی را دارند (p<۰.۰۵).

نتیجه گیری: سالمندان دارای سطوح بالاتر باورهای غیرمنطقی و همجوشی شناختی از سلامت اجتماعی پایین­تری نسبت به سایر همسالان خود برخوردارند، در حالی که ذهن­آگاهی بالا باعث بهبود سلامت اجتماعی آنان می­شود.

---

مقدمه: کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یکی از ابعاد مهم مقوله کیفیت زندگی سالمندان بشمار می رود لذا هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان شهر تبریز می باشد.
روش: در این پژوهش همبستگی اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (SF ۳۶) و حمایت اجتماعی ادراک شده چند بعدی در یک نمونه ۳۵۰ نفری از سالمندان مناطق ده گانه تبریز جمع آوری شده و تحلیل داده ها با استفاده از از آزمون های همبستگی و رگرسیون و  SPSS نسخه ۲۲ انجام شد
یافته ها: نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان داشته و میزان کیفیت زندگی مردان بیشتر از زنان می باشد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان می دهد که متغیرهای حمایت اجتماعی، درآمد و حمایت از سوی دوستان ۳۰ درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان را تبیین می کند.
نتیجه گیری: توجه به حمایت اجتماعی به عنوان یکی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت در ارتقا کیفیت زندگی سالمندان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

 

---

مقدمه: یائسگی رخدادی طبیعی است که در دوران میانسالی اتفاق می افتد که در طولانی مدت اثرات منفی در فرد به جا می گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر ورزش بر میزان سلامت عمومی، شادکامی و امید به زندگی زنان سالمد و  یائسه انجام شده است.
روش: تحقیق حاضر از نظر استراتژی توصیفی و از نظر مسیر اجرا علی- مقایسه ای بود. تعداد ۱۰۹ نفر زن یائسه (۴۲ نفر فعال و ۶۷ غیر فعال) شهر شیراز (در سال ۱۳۹۵)، به شیوه نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند. به منظور جمع آوری اطلاعات از فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه های سلامت عمومی (GHQ۲۸)، شادکامی آکسفورد (OHI) و امید به زندگی اشنایدر استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار ۱۸ SPSS از آزمون کالموگروف- اسمیرنوف و آزمون t مستقل استفاده شد (۰۵/۰ =α).
یافته ها: نتایج نشان داد که زنان یائسه فعال در مقایسه با زنان یائسه غیر فعال دارای سطح شادکامی بهتری می باشند (۰۰۱/۰ =p). همچنین زنان یائسه فعال بطور معنی داری دارای سطح سلامت عمومی بهتری نسبت به زنان یائسه غیر فعال می باشند (۰۰۱/۰ = p). اما تفاوت معنی داری بین امید به زندگی زنان یائسه فعال و غیر فعال مشاهده نشد (۴۴۵/۰ = p).
نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق می توان چنین گفت که انجام فعالیت بدنی و ورزش می تواند باعث بهبود سلامت عمومی و شادکامی زنان یائسه شود. لذا می بایست تدابیری در جهت تسریع  شرکت زنان یائسه در ورزش اندیشید و  امکانات لازم را جهت انجام فعالیت ورزشی در اختیار این قشر قرار داد.

 

---

مقدمه: ارزیابی سلامت عمومی سالمندان به منظور تشخیص مشکلات جسمی و روانی این دوران از اهمیت زیادی  برخوردار است.  لذا این مطالعه با هدف شناخت وضعیت سلامت عمومی  سالمندان شهر سبزوار انجام گرفت.
روش: این مطالعه توصیفی-تحلیلی بر روی ۳۷۵ نفر سالمند بالای ۶۰ سال فاقد هرگونه مشکلات شناختی شهر سبزوار انجام شد که بصورت خوشه ای سیستماتیک انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه مشتمل بر دو بخش دموگرافیک و سلامت عمومی -۲۸ GHQ  جمع آوری گردید و  با استفاده از spss نسخه ۱۹ و با روش های آماری توصیفی , آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
 یافته ها: نتایج نشان داد که  بر اساس نقطه برش ۲۳  برای GHQ-۲۸ ، فقط ۶۰ درصد سالمندان شهر سبزوار از وضعیت مطلوب سلامت عمومی برخوردار بودند. آزمون های دو متغیره نشان دادکه سلامت عمومی سالمندان با جنس، تحصیلات، تاهل و نوع همزیستی آنان ارتباط معناداری (۰۰۱/۰>P) دارد .
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، درصد زیادی از سالمندان شهر سبزوار از سلامت عمومی مطلوبی برخوردار نیستند ، لذا توجه به وضعیت سلامت عمومی سالمندان این شهر، از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.
 

---

 مقدمه: سالمندی جمعیت و حمایت از سلامت روانی آنها در حال تبدیل شدن به یک نگرانی عمده اجتماعی است. سالمندان به احتمال بیشتر حوادثی را تجربه می کنند که بر سلامت روان آنها تاثیر دارد و باعث تضعیف آن می شود. بنابراین، توجه به عوامل مرتبط با سلامت روان این گروه ضرورت دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، مطالعه روابط ساختاری و همزمان نیازهای اساسی روان شناختی و بهزیستی ذهنی با سلامت روان سالمندان بوده است.
روش : روش پژوهش، همبستگی بوده است. از بین سالمندان زن و مرد بالای ۶۰ سال شهر تهران در سال ۱۳۹۵، ۲۴۷ سالمند شامل ۹۵ زن و ۱۵۲ مرد به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزارهای بهزیستی ذهنی(۷۸/۰= α)، نیازهای اساسی روانشناختی(۷۳/۰= α) و سلامت روان (۶۶/۰=α ) استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون (ماتریس همبستگی) و مدل تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارSPSS۲۳  و Lisrel۸/۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
 یافته ها: نتایج نشان داد که بین مولفه های نیازهای اساسی روان شناختی خودمختاری (۷۸/۰ =r، ۰۱/۰>p)، شایستگی (۰,۶۹=r، ۰۱/۰>p) و ارتباط (۰.۷۵=r، ۰۱/۰>p) با سلامت روان شناختی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، بین بهزیستی شناختی (۴۹/۰=r ، ۰۱/۰>p)، هیجانی (۰.۷۳=r، ۰۱/۰>p) و اجتماعی (۰.۶۷=r، ۰۱/۰>p) با سلامت روان رابطه نویسنده مسئول:  استادیار ،گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و  علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران. مثبت و معناداری وجود دارد.
نتیجه گیری: نیازهای اساسی روان‌شناختی و بهزیستی ذهنی در بهبود سلامت روان­شناختی سالمندان از اهمیت بسزایی برخوردارند. تامین نیازهای روان‌شناختی آنها سبب تقویت بهزیستی ذهنی و در نهایت منجر به بهبود سلامت روان شناختی آنها می گردد.
 

---

مقدمه: رفتار و عادات روزانه سالمندان، به طور مستقیمی بر وضعیت دهان و دندان آنان تاثیر گذار می باشد. امروزه وضعیت سلامت دهان و دندان سالمندان و راه های ارتقای آن بسیار مورد توجه قرار گرفته که این عامل ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی آنان نیز دارد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سلامت دهانی مردان سالمند بیمارستان روانپزشکی رازی تهران انجام پذیرفته است.
روش: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی، مبتنی بر بیمارستان بوده که در سال ۱۳۹۵ انجام پذیرفته است. جامعه پژوهش را کلیه سالمندان مرد ۶۰ سال و بالاتر بستری در بیمارستان روانپزشکی رازی تهران تشکیل می دادند. تعداد نمونه مورد نظر در این مطالعه ۱۲۰ نفر بودند که با روش تمام شماری وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش علاوه بر پرسشنامه متغیرهای جمعیت شناختی، پرسشنامه ارزیابی سلامت دهانی سالمندان (GOHAI) و آزمون کوتاه شناختی (AMTs) بودند که هر پایایی و روایی هر دو پرسشنامه در زبان فارسی به تأیید رسیده است. داده های به دست آمده توسط نرم افزار آماری SPSS-۱۸ و تست آماری ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: در این مطالعه ۱۲۰ مرد سالمند حضور داشتند که میانگین سنی آن ها ۱۴/۶۶ سال (انحراف معیار: ۳۷/۳) و میانگین مدت زمان بستری در آنان ۱۶/۲۰ سال (انحراف معیار: ۷۰/۹) بود. بر اساس نتایج مطالعه وضعیت سلامت دهانی سالمندان پایین از حد متوسط بود (۲۵/۲±۱۱/۳۰). دیگر یافته های پژوهش نیز نشان داد که عواملی همچون وضعیت شناختی، سن، سطح تحصیلات و تعداد دندان از عوامل مرتبط با سلامت دهانی می باشند.
نتیجه گیری: سنجش سلامت دهان و دندان در سالمندان برای تعیین تأثیر پروسیجرها و مراقبت های مختلف دندانپزشکی امری ضروری می باشد. براساس یافته ها وضعیت سلامت دهانی مردان سالمند بیمارستان روانپزشکی رازی نامطلوب می باشد، لذا معاینات دقیق دهان و دندان در بین آن ها توصیه می گردد.
 

---

مقدمه: با رشد جمعیت سالمند، توجه به مسائل سلامتی آنان از اهمیت روز افزونی برخوردار شده است. یکی از مسائلی که به علل مختلف کمتر به آن توجه شده است سلامت دهان و دندان سالمندان است. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت سلامت دهان سالمندان در تهران می باشد.
روش: مطالعه حاضر، مطالعه ای توصیفی- مقطعی است. که بر روی ۱۹۰ سالمند (۱۱۳ سالمند مرد و ۷۷ سالمند زن) در پارک های سطح شهر تهران در سال ۱۳۹۶ انجام شده است. وضعیت سلامت دهان سالمندان با استفاده از شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان (GOHAI) بررسی شد. داده های بدست آمده با استفاده از آماره های توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، همبستگی وآزمون تی مستقل توسط نرم افزار SPSS v,۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان ۸۷/۶ ± ۳۰/۶۷ بود. در حدود ۹۰/۵۷ درصد از سالمندان هیچ یک از دندانهای طبیعی خود را نداشتند. میانگین سلامت دهانی سالمندان ۶۱/۱۰ ± ۰۴/۴۳ بود. بین نمره بعد درد دندان و تعداد دندان های کشیده شده رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت (۰۰۱/۰P<، ۵۱/۰ r:).
نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که وضعیت سلامت دهانی سالمندان مناسب نیست و این بیان کننده نیاز به توجه بیشتر برای انجام اقدامات بیشتر هم در پیشگیری از مشکلات دهانی و هم ارتقا سلامت دهانی است.
 

---

مقدمه: سالمندان با مشکلاتی همچون سلامت روانی ضعیف، رضایت و امید به  زندگی پایین و شادکامی کاهش یافته روبرو هستند، کارآیی آموزش شادمانی نیز در بهبود برخی از مشکلات روانشناختی مورد تایید قرار گرفته است، لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش شادمانی لیوبومیرسکی بر سلامت روان، رضایت از زندگی، امید به زندگی و شادی در زنان سالمند شهرضا بود. 
روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی (پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل) بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان سالمند ساکن در خانه مهر شهرستان شهرضا در سال ۹۶-۹۵ بود، که تعداد ۳۰ نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (۱۵ نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. هر دو گروه پرسشنامه‌های سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (۱۹۷۹)، رضایت از زندگی داینر و همکاران (۱۹۸۵)، امید به زندگی بزرگسالان اسنایدر و همکاران (۱۹۹۱) و شادی آکسفورد (۱۹۸۹) را طی سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه تکمیل کردند. آموزش شادمانی لیوبومیرسکی (۲۰۰۸) طی دوره شش جلسه‌ای (هفته‌ای یک جلسه یک ساعته به مدت شش هفته) در گروه‌ها اجراء شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. 
یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد، که میانگین نمرات سلامت روان (۰۲۸/۰= p)، رضایت از زندگی (۰۴۲/۰=p)، امید به زندگی (۰۰۱/۰= p) و شادی (۰۰۵/۰= p) سالمندان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به مرحله پیش آزمون افزایش یافت. 
نتیجه گیری: با توجه به اینکه آموزش شادی لیوبومیرسکی بر افزایش سلامت روان، بهبود رضایت از زندگی و امید به زندگی و همچنین افزایش شادی سالمندان تاثیر دارد، از این رو، استفاده از این روش آموزشی به منظور بهبود متغیرهای مورد بحث در مراکز سالمندی توصیه می شود.

---

مقدمه: بالا رفتن سن، تحلیل ساختار و کاهش عملکرد فیزیولوژیکی بدن باعث تغییرات فیزیولوژیک وسیعی در بافت ها، ارگان ها و عملکردشان می گردد که می توانند بر فعالیت های زندگی روزمره و استقلال فیزیکی سالمندی تاثیر بگذارند. یکی از بیماری های مزمن دوران سالمندی پرفشاری خون است، لذا هدف از انجام این مطالعه تاثیر اجرای برنامه خودمراقبتی مبتنی بر فعالیت - سلامت معنوی بر میزان پرفشاری خون سالمندان کهریزک استان البرز بوده است.
روش : پژوهش حاضر، مطالعه ای نیمه تجربی است، که در شهر کرج، سال ۱۳۹۶ انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و دستگاه فشارسنج کالیبره بود. فشارخون به روش استاندارد و توسط محقق کنترل شد. سایر ابزارهای پژوهش، پرسشنامه فعالیت روزمره زندگی و پرسشنامه سلامت معنوی بودند,۹۰ سالمند به روش غیرتصادفی و دردسترس از مرکز نگهداری سالمندان کهریزک استان البرز انتخاب شدند.گروه کنترل از برنامه های روتین در مرکز استفاده می کردند. برای گروه فعالیت برنامه فعالیت روزمره زندگی و پیاده روی سه بار در هفته به میزان ۲۰ دقیقه طراحی و اجرا شد و برای گروه برنامه خود مراقبتی علاوه بر برنامه گروه فعالیت، برنامه معنوی شامل دعای آیه الکرسی وذکر صلوات طراحی و اجرا شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS ۱۶ تجزیه و تحلیل  شدند.
یافته ها: براساس نتایج آزمون کای اسکوئر سالمندان از نظر متغیرهای سن، جنس و طول مدت بیماری یکسان بودند (۰۵/۰p)، همچنین میانگین فشارخون در دو گروه فعالیت و برنامه خودمراقبتی براساس نتایج آزمون من ویتنی یکسان بود (۰۵/۰ نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که به کارگیری برنامه خودمراقبتی مبتنی بر فعالیت و سلامت معنوی بر میزان فشارخون سالمندان مبتلا به پرفشاری خون موثر است. پیشنهاد می شود مدل خودمراقبتی مبتنی بر فعالیت و سلامت معنوی در مورد سایر بیماریها به کار گرفته شود.
 

---

مقدمه: افراد سالمند با سطح سواد سلامت پایین، یکی از گروه های در معرض خطر هستند زیرا دارای مشکلاتی در فهم و ادراک و خواندن اطلاعات مرتبط با سلامتی هستند؛که ممکن است بر وضعیت مراقبتی آنها تاثیر داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط وضعیت سواد سلامت و توان خودمراقبتی در سالمندان شهر تبریز انجام شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی در سال ۱۳۹۸ با مشارکت ۱۶۵ نفر از سالمندان کانون بازنشستگان آموزش و پرورش در شهر تبریز انجام گرفت. نمونه گیری به صورت تصادفی و با در نظرگرفتن معیارهای ورود به مطالعه انجام شد. ابزار مورد استفاده شامل سه بخش مشخصات فردی اجتماعی، پرسشنامه سواد سلامت و توان خودمراقبتی سالمندان بود که به شکل خودگزارشی تکمیل گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS ver۲۱ و با سطح معنی داری ۰۵/۰ >p تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سنی و شاخص توده بدنی به ترتیب۴۷/۶۶ (۴۴/۵) و ۷۵/۲۶(۹۰/۱) و ۷/۵۲ درصد از مشارکت کنندگان مرد بودند. میانگین ( انحراف معیار) نمره سواد سلامت و توان خود مراقبتی به ترتیب ۵۸/۷۹(۸۰/۱۱) و ۹۵/۶۸ (۳۷/۶) به دست آمد. اکثر سالمندان ۱۴۳ نفر (۷/۸۶ درصد) دارای سطح سواد سلامت کافی و بالاتر بودند. همچنین ۸۳ نفر(۳/۵۰) از توان خودمراقبتی پایینی برخوردار بودند. ارتباط مثبت و معنی داری ( ۰۵/۰ >p ) بین سواد سلامت و توان خودمراقبتی بدست آمد هر چند این ارتباط ضعیف بود (۲۰/۰= r)
نتیجه گیری: با وجود آن که سطح سواد سلامت در حد متوسط به بالا بود؛ اما از نظر توان خودمراقبتی در حد متوسط بودند و بسیاری از افراد از توان خودمراقبتی ناکافی برخوردار بودند. که نشان دهنده لزوم توجه به عوامل مرتبط با این موضوع می باشد تا برنامه ریزی و اقدامات لازم در خصوص بهبود وضعیت توان خودمراقبتی از سوی مسئولین مربوطه صورت گیرد.

---

مقدمه: سلامت عمومی و شادکامی سالمندان به دلیل پدیده افزایش جمعیت آن‌ها، یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی قرن بیست‌ویکم به شمار می‌رود. این مطالعه با هدف مقایسه‌ سلامت عمومی و شادکامی سالمندان ساکن در سرای سالمندان، خانه‌های شخصی بهره‌مند و فاقد از خدمات توانبخشی مبتنی بر خانواده انجام شد.
روش: روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل سالمندان مقیم خانواده، مقیم خانواده تحت پوشش توان‏بخشی مبتنی بر خانواده و مقیم سرای سالمندان شهرستان زابل در سال ۱۳۹۶ به تعداد ۹۰ نفر بود. به دلیل ملاک‏های ورود و همگن بودن جامعه از هر گروه سالمند ۳۰ نفر به تفکیک جنسیت (۱۵ نفر زن و ۱۵ نفر مرد) انتخاب شدند. ابزارپژوهش حاضر،  پرسشنامه سلامت عمومی  (فرم ۲۸ سؤالی) و پرسشنامه شادکامی آکسفورد بود که برای تجریه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی، با استفاده  از نرم افزار SPSS نسخه ۲۱  استفاده گردید.
یافته­ ها: در بعد اضطراب و اختلال خواب با اختلاف میانگین (۴۷/۲) و (۰۱/۰P= ) بین سالمندان ساکن منزل و سالمندان تحت پوشش خدمات توان‌بخشی تفاوت معنی‏داری وجود دارد. ولی بین سالمندان ساکن منزل و سالمندان ساکن سرای سالمندان با توجه به (۴۴/۰P= ) تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. در بعد کارکرد اجتماعی بین سالمندان ساکن منزل و سالمندان تحت پوشش خدمات توان‌بخشی با اختلاف میانگین (۳۳/۳) و (۰۰۱/۰P<) تفاوت معنی‏داری وجود دارد. اما بین سالمندان منزل و سالمندان ساکن سرای سالمندان با سطح معنی‏داری (۰۸/۰P= ) تفاوت معنی‏داری وجود نداشت.
نتیجه ­گیری: بر اساس یافته های این مطالعه می توان با بررسی دقیق سلامت سالمندان و توانایی آنها در انجام فعالیت های روزانه خود، توسط تیم های بهداشتی و درمانی و اعضای خانواده آنها از پیشرفت ناتوانی آنها در انجام فعالیت های زندگی، و همچنین از ابتلای آنان به افسردگی پیشگیری کرد.

---

مقدمه: سالمندان اغلب نیازهای پیچیده و ناشناخته ای دارند که هنوز موفق به شناخت کامل آنها مطابق با معیارهای جهانی در کشور نشده ایم. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد، انواع نیازهای برآورده شده و یا برآورده نشده مرتبط با سلامت سالمندان شهر سبزوار را بطور دقیق تری با استفاده از ابزار معتبر و تخصصی مورد شناسایی قرار دهد.
روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی ۲۴۰ نفر سالمند بالای ۶۰ سال فاقد هرگونه مشکلات در وضعیت شناختی شهر سبزوار در سال ۱۳۹۸ انجام شد که بصورت نمونه گیری طبقه ای از مناطق جمعیتی ۶ مراکز جامع  سلامت انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه مشتمل بر دو بخش دموگرافیک و نیازسنجی بر اساس ابزار استاندارد کمبرول (CANE) جمع آوری گردید و با استفاده از Stata نسخه ۱۴ و با روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: میانگین سنی واحدهای پژوهش ۲/۷ ± ۱/۶۸ سال بود بطوری که بیشترین آنان در گروه سنی ۷۵- ۶۰ سال قرار داشتند. بر اساس یافته های اصلی مطالعه، سالمندان نیازهای برآورده نشده ای بترتیب اولویت در بهره مندی از مزایا (۲۳%)، سلامت جسمانی (۱۶%)، دارو (۱۵%)، پول/ بودجه (۱۴%)، بینایی/شنوایی (۱۰%)، فعالیت های روزمره (۵/۹%)، تغذیه (۹%)، تحرک (۹%)، نگهداری از منزل (۸%)، مراقبت از دیگری (۶%)، آسایش روانی (۵%) و به خاطر سپاری (۵%) دارند. در مقابل از بین نیازهایی که برآورده شده بودند نیازهای مربوط به تامین دارو (۳۹%)، رفع بیماری های جسمانی (۳۵%) و همچنین بهبود مشکلات بینایی و شنوایی (۲۸%) از سایر موارد بیشتر قابل توجه بودند.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد بیشترین نیازهای برآورده نشده سالمندان مورد مطالعه در حیطه نیازهای جسمی و پس از آن نیازهای اجتماعی بوده است و نیازهای محیطی کمترین اولویت را برای ایشان داشتند. 
 

---

مقدمه: افراد در دوران ­سالمندی به دلیل کاهش ظرفیت­های فیزیولوژیک، مستعد ابتلا به انواع بیماری­ها و ناتوانی­ها هستند. هدف از اجرای این پژوهش بررسی شیوع سوءمصرف مواد، سلامت روان و آسیب پذیری در سالمندان بستری در بیمارستان حضرت رسول (ص) سال ۹۷ است.
روش: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی بر روی ۳۰۰ بیمار ۶۰ سال به بالای بیمارستان حضرت رسول (ص) شهر تهران انجام شد. برای به­دست آوردن داده­ها از پرسشنامه­ های پژوهشگرساخت برای داده­های جمعیت­شناختی، سلامت عمومی (GHQ)، مصرف مواد (DAST)، و آسیب­پذیری بالینی (CFS) استفاده شد.
یافته­ها: دامنه­ی سنی شرکت­کنندگان در پژوهش بین ۶۰ تا ۹۷ سال با میانگین ۷۱ سال است.  ۷/۲۲ درصد برابر با ۶۸ تن از سالمندان مورد مطالعه سوءمصرف مواد دارند، میانگین نمره کل سلامت عمومی ۷۸/۱۹ با انحراف معیار ۳۸/۱۳ است و در آسیب­پذیری سالمندان، شاخص مدیریت خوب با فراوانی ۶۹ نفر که معادل ۲۳% از آزمودنی­هاست دارای بیشترین فراوانی است.
نتیجه­گیری: یافته­های پژوهش نشان داد که وضعیت خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی سالمندان در شیوع سوءمصرف مواد، و میزان سلامت عمومی و آسیب­پذیری آنان موثر است.
 

---

مقدمه: سالمندان گروهی آسیب پذیر از نظر جسمی و روانی هستند که باید برای سلامت روان و کیفیت زندگی آنها برنامه ریزی مناسبی اندیشیده شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برکیفیت زندگی و سلامت روان در سالمندان زن ارومیه صورت گرفت.
روش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و جامعه آماری آن تمام زنان سالمند شهر ارومیه بود. ۳۰ نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی ساده از یکی از مراکز نگهداری سالمندان شهر ارومیه، انتخاب و در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه "کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی" و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) بود. داده ها با روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد مشارکت کننده سنی ۲۸/۶ ± ۱۳/۵۹ سال بود. نتایج آزمون کواریانس چند راهه نشان داد که آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تمامی مولفه های سلامت روان سالمندان تاثیر معنی‌داری دارد(۰۱/۰P<). همچنین نتایج آزمون کواریانس چند راهه نشان داد که آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مولفه های کیفیت زندگی سالمندان نیز تاثیر معنی‌داری دارد (۰۱/۰P<).
نتیجه گیری:  در این مطالعه مشخص شد که آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث ارتقا سلامت روان و کیفیت زندگی زنان سالمندان می گردد.
 

---

 
 مقدمه: سالمندی با تغییرات اجتماعی و روانشناختی همراه است که منجر به شیوع بیشتر بیماری و ناتوانی‌ و کاهش میزان شادکامی درسالمندان می‌شود. ازآنجاکه سلامت و شادکامی با یکدیگر در ارتباط هستند، این پژوهش باهدف تعیین تأثیر آموزش سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بر شادکامی سالمندان انجام شد.
روش: این کار‌آزمایی بالینی در ۷۲ سالمند کانون بازنشستگان آموزش‌ و پرورش، تأمین اجتماعی و مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان رامسر در سال ۱۳۹۶ انجام شد. نمونه‌گیری به‌روش تصادفی ساده انجام و نمونه‌ها با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های مشخصات جمعیت شناختی، شادکامی آکسفورد، فعالیت‌های روزانه زندگی و مقیاس آزمون کوتاه شناختی جمع‌آوری شدند. پرسشنامه شادکامی آکسفورد در دو مرحله قبل و سه ماه بعد از مداخله، تکمیل گردید. مداخله به‌صورت برگزاری هشت جلسه آموزش چهره به چهره، در مدت چهار هفته انجام گرفت. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۸ و آزمون‌های توصیفی و تحلیلی با سطح معنی‌داری ۰۵/۰ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین نمره‌ی کل شادکامی در گروه آزمون قبل از مداخله ۴۶/۴±۱۶/۴۰ و بعد از مداخله ۹۵/۴± ۳۶/۴۸ و در گروه کنترل قبل از مداخله ۷۵/۲±۵۲/۳۸ و بعد از مداخله ۳۷/۴± ۵۵/۳۷ بود. نتایج آزمون تی زوجی نشان‌دهنده اختلاف آماری معنی‌دار در میانگین نمره‌ی کل این متغیر قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون (۰۰۱/۰> (P و عدم وجود اختلاف آماری معنی‌دار در گروه کنترل می‌باشد (۲/۰= P).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش از آموزش سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت، به‌عنوان یک استراتژی‌ کارآمد و مقرون‌به‌صرفه در راستای افزایش میزان شادکامی سالمندان می‌توان بهره گرفت.
 
 

---

مقدمه: در دوران سالمندی توجه به جنبه های مختلف سلامت و خوب بودن از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از جنبه های مهم سلامت که اغلب نادیده گرفته می شود، سلامت معنوی است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت معنوی سالمندان و عوامل مرتبط با آن در سالمندان بستری در بیمارستانهای دولتی شهر کاشان انجام شده است.
روش کار: در این مطالعه مقطعی ۳۰۰ سالمند بستری در بیمارستان های دولتی شهرکاشان در سال ۱۳۹۷ به روش نمونه گیری مستمر وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه پرسشنامه سلامت معنوی پالوتزیان و الیسون (The Spiritual Well-Being Scale) بود. پس از جمع اوری داده ها، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۱ و با استفاده از آزمونهای آماری تی مستقل و آنووا تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: میانگین نمره سلامت معنوی ۶۷/۷ ± ۹۳/۷۳ بود. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط مثبت و معناداری را بین نمره سلامت معنوی و سن نشان داد (۰۱/۰=P ,۱۴/۰=r). آزمون آماری تی تست تفاوت معناداری را بین نمره سلامت معنوی با وضعیت تاهل (۰۲/۰=P) نشان داد. آزمون آماری ANOVA تفاوت معناداری را بین نمره سلامت معنوی با شغل (۰۰۴/۰=P) و وضعیت اقتصادی (۰۱/۰=P) نشان داد.
نتیجه گیری: برطبق نتایج به دست آمده، افزایش سن با افزایش سلامت معنوی همراه بوده است، سالمندان متاهل و با وضعیت اقتصادی بهتر سلامت معنوی بالاتری را داشتند. سالمندان بیکار سلامت معنوی پایین تری را تجربه می کردند.
 

---